Uit nieuwe cijfers blijkt dat het aantal lage-emissiezones (LEZ’s), die de toegang tot vervuilende voertuigen reguleren, in Europa de afgelopen drie jaar met 40% is toegenomen [1]. Ook het aantal steden dat een totale verbod van het gebruik van fossiele brandstoffen heeft aangekondigd, neemt toe.
In België heeft alleen Brussel een dergelijke aankondiging gedaan. Andere Belgische steden hebben zich er onlangs echter toe verbonden om tegen 2030 klimaatneutraal te worden [2]
Deze cijfers komen uit een nieuwe studie die is gepubliceerd door de European Clean Cities-campagne [3]. Daaruit blijkt dat steeds meer steden maatregelen nemen om de luchtverontreiniging in Europa terug te dringen. Tussen 2019 en 2022 is het aantal lage-emissiezones in Europa gestegen van 228 tot 320, een stijging met 40%. Deze trend zal verder worden versterkt, zoals in 2025, 507 LEZs actief zal zijn, een stijging van 58% ten opzichte van juni 2022.
Luchtverontreiniging blijft vandaag het grootste milieugezondheidsrisico. Het is verantwoordelijk voor meer dan 300.000 voortijdige sterfgevallen per jaar in de EU. Vooral steden, met hun grotere bevolkingsdichtheid, staan vooraan in de strijd tegen luchtverontreiniging, waarvan het wegverkeer een belangrijke oorzaak is [4]. Studies tonen aan dat LEZs zijn een uitstekend instrument tegen luchtverontreiniging, en kan ook een positief effect hebben op de handel [5].
Het rapport bevat ook een lijst van steden die al plannen hebben voor een volledige uitfasering van fossiele brandstoffen door de invoering van emissievrije zones. Tot dusver hebben al 35 steden de stap gezet. In België is alleen Brussel opgenomen. De lage-emissiezones in Antwerpen en Gent hebben een dergelijke datum nog niet vastgesteld. In Wallonië is niets gepland op stadsniveau, en de gewestelijke lage-emissiezone die voor 2023 is gepland, heeft alleen betrekking op diesel [6].
Sommige steden zouden echter baat hebben bij een dergelijke maatregel. In Namen bijvoorbeeld toonden deskundigen van het Institut scientifique de service public (Issep) in oktober 2020 aan dat een verbod op de oudste voertuigen in de Waalse hoofdstad gunstig zou kunnen zijn voor de luchtkwaliteit [7]. Bovendien hebben Belgische steden zoals Antwerpen, Leuven en La Louvière er zich in april jongstleden op Europees niveau toe verbonden om tegen 2030 “klimaatneutraal” te worden, zonder dat zij een geleidelijke afschaffing van diesel- en benzinemotoren hebben aangekondigd.
Marie-Charlotte Debouche, coördinator van de Clean Cities-campagne in België, reageert: “De Belgische steden moeten ten laatste tegen 2030 een duidelijke weg inslaan naar de creatie van emissievrije zones. Lage-emissiezones zijn een doeltreffend instrument tegen luchtverontreiniging, en steeds meer steden maken er gebruik van. Dit is belangrijk om de gezondheid van de burgers, vooral de meest kwetsbaren, tegen deze vervuiling te beschermen.”
Opmerkingen voor de redactie
- Het volledige verslag is op verzoek verkrijgbaar.
- De Europese Commissie heeft de lijst van geselecteerde steden op 28 april bekendgemaakt.
- De Clean Cities Campaign is een coalitie van meer dan 70 ngo’s en heeft als hoofddoelstelling om tegen 2030 in de grote Europese steden tot een emissievrije mobiliteit te komen.
- Cijfers over het aantal sterfgevallen in Europa en de oorzaken van luchtverontreiniging zijn afkomstig van het Europees Milieuagentschap.
- Transport & Environment heeft gekeken naar het effect van lage-emissiezones op de luchtkwaliteit, en Clean Cities heeft onlangs een rapport gepubliceerd over het effect van maatregelen zoals lage-emissiezones op de handel.
- Meer informatie is te vinden op walloniebassesemissions.be
Meer informatie in dit artikel van Le Soir.
